ลิ้นเจ็บมาจากไหน หายอย่างไร สาเหตุและอาการที่พบบ่อย
ลิ้นเจ็บคืออะไร?
ลิ้นเจ็บเป็นอาการที่สามารถเกิดขึ้นได้กับทุกคน โดยอาจมีสาเหตุมาจากหลายปัจจัย ทั้งจากการบาดเจ็บ การติดเชื้อ หรือโรคบางอย่าง ซึ่งอาการเจ็บลิ้นอาจเกิดขึ้นได้ทั้งแบบเฉียบพลันและเรื้อรัง ถ้าเจ็บลิ้นแบบเฉียบพลัน อาจมีสาเหตุมาจากการบาดเจ็บจากการกัดลิ้น กินของร้อน หรือการติดเชื้อบางชนิด เช่น เชื้อราหรือแบคทีเรีย ซึ่งมักจะหายได้ภายในไม่กี่วัน
สาเหตุของลิ้นเจ็บ
สาเหตุของลิ้นเจ็บนั้นมีมากมาย โดยสาเหตุที่พบได้บ่อย ได้แก่
* การบาดเจ็บ: การบาดเจ็บที่ลิ้นอาจเกิดขึ้นได้จากการกัดลิ้นโดยไม่ได้ตั้งใจ การกินของร้อนจัดหรือของแข็งจนทำให้เกิดแผลในปาก หรือการได้รับบาดเจ็บจากการเล่นกีฬาหรือการเกิดอุบัติเหตุ
* การติดเชื้อ: การติดเชื้ออาจเกิดขึ้นได้จากเชื้อรา แบคทีเรีย หรือไวรัส เชื้อราที่พบได้บ่อย ได้แก่ เชื้อราแคนดิดา ซึ่งมักพบในผู้ที่มีระบบภูมิคุ้มกันอ่อนแอ ในเด็กเล็ก และในผู้ที่ใช้ยาปฏิชีวนะมานาน ๆ แบคทีเรียที่พบได้บ่อย ได้แก่ เชื้อแบคทีเรียสเตรปโตคอคคัส ซึ่งเป็นสาเหตุของโรคคออักเสบ และเชื้อแบคทีเรียซูโดโมแนส
* โรคบางชนิด: โรคบางชนิดอาจทำให้เกิดลิ้นเจ็บได้ เช่น โรคมะเร็งช่องปาก โรคซิฟิลิส โรคเอดส์ โรคเริม และโรคอีสุกอีใส
* การแพ้: การแพ้อาหารบางชนิดหรือสารบางอย่างอาจทำให้เกิดลิ้นเจ็บได้ เช่น การแพ้นมวัว การแพ้ถั่ว หรือกาแฟ
* การขาดสารอาหาร: การขาดสารอาหารบางชนิด เช่น วิตามินบี 12 และธาตุเหล็ก อาจทำให้เกิดลิ้นเจ็บได้
* การใช้ยาบางชนิด: การใช้ยาบางชนิดอาจทำให้เกิดลิ้นเจ็บได้ เช่น ยาปฏิชีวนะ ยาเคมีบำบัด และยารักษาโรคเบาหวาน
อาการที่พบร่วมกับลิ้นเจ็บ
อาการที่พบร่วมกับลิ้นเจ็บนั้นอาจแตกต่างกันไปขึ้นอยู่กับสาเหตุของลิ้นเจ็บ โดยอาการที่พบได้บ่อย ได้แก่
* ปวดลิ้น
* แสบลิ้น
* คันลิ้น
* บวมลิ้น
* เปลี่ยนสีของลิ้น
* มีแผลในปาก
* มีเลือดออกจากลิ้น
* มีหนองหรือของเหลวอื่น ๆ ไหลออกมาจากลิ้น
* มีกลิ่นปาก
* เจ็บคอ
* กลืนอาหารลำบาก
* พูดลำบาก
การรักษาลิ้นเจ็บ
การรักษาลิ้นเจ็บจะขึ้นอยู่กับสาเหตุของลิ้นเจ็บ โดยแพทย์จะทำการตรวจวินิจฉัยสาเหตุของลิ้นเจ็บก่อนที่จะให้การรักษาที่เหมาะสม
* การรักษาการบาดเจ็บ: หากลิ้นเจ็บเกิดจากการบาดเจ็บ แพทย์อาจให้ยาแก้ปวดและยาฆ่าเชื้อเพื่อบรรเทาอาการปวดและป้องกันการติดเชื้อ
* การรักษาการติดเชื้อ: หากลิ้นเจ็บเกิดจากการติดเชื้อ แพทย์อาจให้ยาฆ่าเชื้อเพื่อรักษาการติดเชื้อ
* การรักษาโรคบางชนิด: หากลิ้นเจ็บเกิดจากโรคบางชนิด แพทย์จะทำการรักษาโรคนั้น ๆ เพื่อบรรเทาอาการลิ้นเจ็บ
* การรักษาการแพ้: หากลิ้นเจ็บเกิดจากการแพ้ แพทย์จะแนะนำให้หลีกเลี่ยงสารก่อภูมิแพ้ที่ทำให้เกิดอาการแพ้
* การรักษาการขาดสารอาหาร: หากลิ้นเจ็บเกิดจากการขาดสารอาหาร แพทย์จะแนะนำให้รับประทานอาหารที่มีสารอาหารที่ขาดอยู่
* การรักษาการใช้ยาบางชนิด: หากลิ้นเจ็บเกิดจากการใช้ยาบางชนิด แพทย์อาจแนะนำให้หยุดใช้ยาหรือเปลี่ยนยา
วิธีป้องกันลิ้นเจ็บ
* หลีกเลี่ยงการกัดลิ้นโดยไม่ได้ตั้งใจ
* หลีกเลี่ยงการกินของร้อนจัดหรือของแข็งจนทำให้เกิดแผลในปาก
* แปรงฟันและใช้ไหมขัดฟันเป็นประจำเพื่อป้องกันการติดเชื้อในช่องปาก
* รับประทานอาหารที่มีประโยชน์และหลากหลายเพื่อป้องกันการขาดสารอาหาร
* หลีกเลี่ยงการใช้ยาบางชนิดที่อาจทำให้เกิดลิ้นเจ็บ
* ตรวจสุขภาพประจำปีเพื่อป้องกันและรักษาโรคต่าง ๆ ที่อาจทำให้เกิดลิ้นเจ็บ
คำถามที่พบบ่อย
1. ลิ้นเจ็บหายเองได้หรือไม่
ลิ้นเจ็บที่เกิดจากสาเหตุบางอย่างอาจหายเองได้ เช่น ลิ้นเจ็บจากการบาดเจ็บเล็กน้อยหรือจากการติดเชื้อบางชนิด อย่างไรก็ตาม หากลิ้นเจ็บไม่หายเองหรือมีอาการรุนแรง ควรไปพบแพทย์เพื่อรับการรักษาที่เหมาะสม
2. ลิ้นเจ็บเรื้อรังคืออะไร
ลิ้นเจ็บเรื้อรังคือลิ้นเจ็บที่เป็นมานานกว่า 6 สัปดาห์ โดยอาจเกิดจากสาเหตุต่างๆ เช่น โรคมะเร็งช่องปาก โรคซิฟิลิส โรคเอดส์ โรคเริม และโรคอีสุกอีใส
3. ลิ้นเจ็บอาจเป็นสัญญาณของโรคร้ายแรงได้หรือไม่
ลิ้นเจ็บอาจเป็นสัญญาณของโรคร้ายแรงบางชนิดได้ เช่น โรคมะเร็งช่องปาก โรคซิฟิลิส โรคเอดส์ โรคเริม และโรคอีสุกอีใส หากมีลิ้นเจ็บเรื้อรังหรือมีอาการรุนแรง ควรไปพบแพทย์เพื่อรับการตรวจวินิจฉัยและรักษาที่เหมาะสม
4. การรักษาลิ้นเจ็บมีวิธีใดบ้าง
การรักษาลิ้นเจ็บจะขึ้นอยู่กับสาเหตุของลิ้นเจ็บ โดยแพทย์จะทำการตรวจวินิจฉัยสาเหตุของลิ้นเจ็บก่อนที่จะให้การรักษาที่เหมาะสม
5. ป้องกันลิ้นเจ็บได้อย่างไร
สามารถป้องกันลิ้นเจ็บได้โดยหลีกเลี่ยงการกัดลิ้นโดยไม่ได้ตั้งใจ หลีกเลี่ยงการกินของร้อนจัดหรือของแข็งจนทำให้เกิดแผลในปาก แปรงฟันและใช้ไหมขัดฟันเป็นประจำเพื่อป้องกันการติดเชื้อในช่องปาก รับประทานอาหารที่มีประโยชน์และหลากหลายเพื่อป้องกันการขาดสารอาหาร หลีกเลี่ยงการใช้ยาบางชนิดที่อาจทำให้เกิดลิ้นเจ็บ และตรวจสุขภาพประจำปีเพื่อป้องกันและรักษาโรคต่าง ๆ ที่อาจทำให้เกิดลิ้นเจ็บ