Ọwọ Ndún Lẹ́yìn Tí Ó Ńfúnni Ní Ẹ̀jẹ̀ Látì Iṣàn
Ìpilẹ̀ Àgbà
Ìgbà tí àgbà kan bá ńdún ọwọ́, ó lè jẹ́ bí ẹ̀gùn tàbí ìrú òràn míràn. Àmọ́, tí ó bá ńfúnni ní ẹ̀jẹ̀ láti iṣàn, ó yẹ ká mọ̀ pé ó jẹ́ òràn tó kọ́jú, ó sì nílò ìtọ́jú tí ó yẹ́ lẹ́sẹ̀kẹ̀sẹ̀. Ìgbà tí ọwọ́ kọ̀ọ̀kan bá ńdún, kò ṣeé ṣe láti mọ̀ ìdí rẹ̀ pé ó fi ńdún. Àmó, àkọsílẹ̀ méjì tó wà ní àwòrán àgbà kan nìyí. _Àkọ́kọ́, ó lè jẹ́ pé ọ̀nà-ẹ̀jẹ̀ kọ̀ọ̀kan tó ńgbà lọ sí iṣàn kọ̀ọ̀kan tí ńkó, ọ̀nà yẹn kọ̀ lọ̀. Igbà tí ọ̀nà-ẹ̀jẹ̀ kọ̀ọ̀kan kò lọ̀, ó wà lórí ìṣàn, ó sì gbẹ́ ín. Kìì ṣe òrò rere gẹ́gẹ́ bí a ti mọ̀. _Èkejì, ó le jẹ́ ọ̀fọ̀ kan tí ó wà nísalẹ̀ ọ̀nà-ẹ̀jẹ̀ kọ̀ọ̀kan tí ó mú kí ẹ̀jẹ̀ tó ńgbà lọ láti ọ̀rọ̀, kò lọ̀ mọ́, ó sì gbẹ́ níbẹ̀ nísalẹ̀ ọ̀nà-ẹ̀jẹ̀ náà.
Ìṣe-Ìgbàdí Tí Ó Fá Ọwọ́ Ńdún Àti Nná Láti Iṣàn
Ópọ̀lọpọ̀ wà tí ó lè fá ọwọ́ ńdún àti nnà láti iṣàn, bí, ó lè jẹ́ pé ọ̀fọ̀ kan tí ó wà ní ọ̀nà-ẹ̀jẹ̀ tí ńgbà lọ sí iṣàn ni ó ńdábò bo ọ̀nà-ẹ̀jẹ̀ náà, kí ẹ̀jẹ̀ kò le gbà lọ mọ́ kọjá àgbà tó gbà lọ. Èyí le jẹ́ papiloma (warts) tí ó jẹ́ ọ̀rọ̀ tí ó ńbẹ sí ọ̀nà-ẹ̀jẹ̀, ulcer, àti cancer nínú ọ̀nà-ẹ̀jẹ̀. Ìdí kejì tó lè fá ẹ̀jẹ̀ ńfúnni láti iṣàn tí ọwọ́ náà ńdún, ó lè jẹ́ pé ẹ̀jẹ̀ tó wà nínú ọ̀nà-ẹ̀jẹ̀ náà tí ńgbà lọ sí iṣàn tí ńkó, ẹ̀jẹ̀ náà ni ó pọ̀ jù nínú ọ̀nà-ẹ̀jẹ̀ tó gbà lọ, kò sì gbà láti gbà lọ, ẹ̀jẹ̀ náà sì tóbi jù lónírúurú, tí ẹ̀jẹ̀ náà kò sì gbà láti gbà lọ, ẹ̀jẹ̀ náà sì gbẹ́ níbẹ̀ nísalẹ̀ ọ̀nà-ẹ̀jẹ̀ náà, ó sì ńgbẹ́ ọwọ́ àti iṣàn níbẹ̀ lásán.
Àwọn Ìṣe-Ìgbàdí Tí Ńgbà Láti Kọ́jú Sí Ọ̀rọ̀ Náà Nígbà Tó Bá Ṣẹlẹ̀
Gbogbo àkọsílẹ̀ tó wà nísalẹ̀ yìí ni ó yẹ́ ká mú ṣe nígbà tí ẹ̀jẹ̀ bá ńṣàn láti iṣàn, tí ọwọ́ tí ó ńdún náà bá sì ńgbà lọ.
* Kí àgbà yẹn bá ọ̀rọ̀ lọ́wọ̀ nígbą̀ tó bá ńdún ọwọ́ àti íṣàn. Àgbà náà kò gbọ́dọ̀ lọ jàkọ̀jàkọ̀ kí ó tún jẹ́ ká ọwọ́ àti iṣàn tó kọ́jú sí gbẹ́ lọ.
* Kí ẹgbẹ́ gbogbo ẹ̀yà tí ó fún ọwọ́ àti iṣàn náà lọ́wọ́ lajú àti lájùlú. Ẹgbẹ́ yẹn kò gbọ́dọ̀ fi ẹ̀jẹ̀ náà ṣe àrán, kò gbọ́dọ̀ fi ẹ̀jẹ̀ náà wẹ́ oníbàjé kan, kò gbọ́dọ̀ sì fi ẹ̀jẹ̀ náà jọ̀wọ́ ara ẹni tó fẹ́ wẹ́ ẹ̀jẹ̀ tí ó rí yìín.
* Lẹ́yìn náà, gbẹ́ yẹn yìí, àmọ́, ohun tí ó gbọ́dọ̀ ṣẹ̀lẹ̀ nígbà náà, kí ẹgbé náà fi ẹ̀jẹ̀ tó kọ́jú sí yìín yìí lọ sí ilé-ìwòsàn níbi tí ó ti máa lọ fín àti kò, àwọn ọ̀rọ̀ nínú ẹ̀jẹ̀ náà la máa fi wo bí ọ̀rọ̀ náà ṣe rí.
Ìwòsàn Àti Ìtọ́jú
Àgbà tí ńdún ọwọ́ àti iṣàn, ó tún ńfúnni ní ẹ̀jẹ̀ láti iṣàn, ó yẹ́ ká lọ sí ilé-ìwòsàn kí wọn gbà á wọlé kí wọn lè máa tọ́jú ú, kí wọn lè máa wòsàn fún un níbití ọ̀rọ̀ náà ti máa lọ fín àti kò, tí wọn sì máa fi ọ̀nà tí ó yẹ́ wòsàn fún ọ̀rọ̀ náà. Ìwòsàn tí ó yẹ́ ká máa ṣe fún àgbà tó gbó̟gbó ọwọ́ àti iṣàn, kí ó sì ńfúnni ní ẹ̀jẹ̀ láti iṣàn, ni kí a máa gbọ́ ọ̀nà-ẹ̀jẹ̀ tí ó ńta lọ sí àgbà náà.
Ẹ̀kúnrẹ̀rẹ̀
Ọwọ́ tó ńdún àti íṣàn tó ńfúnni ní ẹ̀jẹ̀, ó lè jẹ́ òràn tó kọ́jú gan-an, tí ó sì nílò ìtọ́jú tí ó yẹ́ lẹ́sẹ̀kẹ̀sẹ̀. Tí àgbà bá ńdún ọwọ́ àti iṣàn tí ó sì ńfúnni ní ẹ̀jẹ̀ láti iṣàn, ó yẹ́ ká gbà á lọ sí ilé-ìwòsàn níbi ti wọn ti máa lọ wòsàn tojú tí ó yẹ́ fún àgbà náà.
Ìbéèrè Àwọn Ìbéèrè Àgbà Nípa Àgbà Tó Ńdún Ọwọ́ Àti Iṣàn Tí Ó Ńfúnni Ní Ẹ̀jẹ̀ Látì Iṣàn
1. Kí ni àwọn ìdí tí ó le fà á tí ọwọ́ fi ńdún àti iṣàn tó ńfúnni ní ẹ̀jẹ̀ láti iṣàn?
2. Kí ni àwọn èyí tí kò nílò àwọn nǹkan tí ó nílò kí àgbà tó gbógbó ọwọ́ àti iṣàn, kí ó sì ńfúnni ní ẹ̀jẹ̀ láti iṣàn le ṣe?
3. Kí ni àwọn ìṣe-Ìgbàdí tí ó nílò kí àgbà tó gbógbó ọwọ́ àti iṣàn, kí ó sì ńfúnni ní ẹ̀jẹ̀ láti iṣàn le ṣe?
4. Kí ni àwọn ìṣe-Ìgbàdí tí ó yẹ́ kí àgbà tó gbógbó ọwọ́ àti iṣàn, kí ó sì ńfúnni ní ẹ̀jẹ̀ láti iṣàn le ṣe?
5. Kí ni àwọn àgbà tí wọ́n ńdún ọwọ́ àti iṣàn le ṣe kí ọwọ́ wọn àti iṣàn yẹn má bàa gbó?